Van een vrouw op de bouw­plaats kijkt tegen­woor­dig nie­mand op. Maar een groep van acht vrou­wen in hun fel oran­je vei­lig­heids­kle­ding en hel­men – naam­bad­ge voor­op – doet wel wat hoof­den draai­en. Alle­maal wer­ken ze voor een van de bedrij­ven in Comol5, de aan­ne­mers­com­bi­na­tie die bouwt aan de Rijn­land­Rou­te tus­sen Kat­wijk en de A4. Ze zijn ont­wer­per, site engi­neer, werk­voor­be­rei­der, ont­werp­lei­der, uit­voer­der en vei­lig­heids­des­kun­di­ge en zijn belang­rij­ke scha­kels in dit mega-pro­ject. De groot­ste geme­ne delers? Hun pas­sie, hun trots en de gro­te vol­doe­ning als het uit­pakt zoals ze het bedacht hadden.

“Kijk”, wijst site engi­neer Aud­rey naar het enor­me appa­raat dat in de twee­ëneen­hal­ve kilo­me­ter lan­ge boor­tun­nel staat opge­steld. “Hier wordt de grond tus­sen de bei­de tun­nel­bui­zen bevro­ren en zodra het sta­bi­li­teit heeft, kan er een dwars­ver­bin­ding wor­den uit­ge­boord.” Uit­voer­der Shi­kal en werk­voor­be­rei­der Robin luis­te­ren aan­dach­tig. Zij wer­ken aan een ander gedeel­te van de Rijn­land­Rou­te, die met weg­ver­bre­din­gen, brug­gen, fly-overs, eco-pas­sa­ges, ver­diept gele­gen weg­de­len, knoop­pun­ten, afrit­ten en als piè­ce de résis­tan­ce deze twee tun­nel­bui­zen “een droom is die uit­komt”, zoals geo­tech­nisch advi­seur Caro­li­na zegt.

Vrouw in een mannenwereld

Het una­nie­me ant­woord op de vraag of het op de bouw­plaats uit­maakt of je man of vrouw bent: nee. Toch is het niet hele­maal een non-issue. Vir­gi­nie, vei­lig­heids­des­kun­di­ge: “Vei­lig­heid is essen­ti­eel, daar­over is ieder­een het eens. Je moet aan het begin van het pro­ject je posi­tie bepa­len, en dan moet ieder­een in dezelf­de rich­ting voor­uit gaan. En bij ver­schil­len van inzicht kun je pri­ma een goed gesprek voe­ren.” Site engi­neer Andrea denkt dat het ook met leef­tijd te maken heeft: “Als jon­kie moet je jezelf sowie­so eerst bewij­zen. Er zijn ook steeds meer jon­ge werk­voor­be­rei­ders en uit­voer­ders die zijn opge­groeid in deze tijd. Die heb­ben er hele­maal geen moei­te mee om samen te wer­ken met een vrouw.” Net als de ande­re vrou­wen, ziet werk­voor­be­rei­der Ada dat vrouw-zijn in een man­nen­we­reld ook voor­de­len heeft: “Vrou­wen den­ken en com­mu­ni­ce­ren anders dan man­nen, dat komt het team ten goe­de. Er komen cre­a­tie­ve idee­ën uit en het gaat alle­maal wat rus­ti­ger. Natuur­lijk moet je wel bewij­zen dat je ken­nis en ini­ti­a­tief hebt, maar dan gaan de man­nen voor je door het vuur.”

Pas­sie voor tun­nels, brug­gen en sluizen

Bij som­mi­gen zat het er al vroeg in, bij ande­ren kwam het wat later. Ergens in hun leven zijn deze vrou­wen in de greep geraakt van de bouw. In de zand­bak op de kleu­ter­school, door een met­se­len­de opa, op een stu­die­reis naar afzink­tun­nels en boor­tun­nels, of lang­zaam maar zeker via een heel ande­re stu­die. Caro­li­na heeft zelfs “een pas­sie voor tun­nels” en voor Andrea was haar inte­res­se in brug­gen en slui­zen een reden om een stu­die civie­le tech­niek te beginnen.

Wen­dy, ver­ant­woor­de­lijk voor de elek­tro­tech­ni­sche instal­la­ties in de tun­nel, met meer dan der­tig jaar erva­ring onder de bouw­helm, gaat zeker haar pen­si­oen halen in de bouw: “Het is een leuk wereld­je. Er is gro­te saam­ho­rig­heid, je werkt met heel veel ver­schil­len­de men­sen en je doet unie­ke pro­jec­ten met veel facet­ten. Ik word er gewoon blij van!”. De veel­zij­dig­heid en afwis­se­ling in het werk is iets dat ieder­een noemt. Ada: “Je nieuws­gie­rig­heid wordt con­ti­nu geprik­keld. Je komt steeds nieu­we din­gen tegen.” Dat vindt ook Vir­gi­nie: “Het is inten­sief werk, maar geen rou­ti­ne, en je ziet alle fasen van het pro­ject voor­bij komen.” Ook de tast­baar­heid van het resul­taat is iets dat veel vol­doe­ning geeft. Zoals Caro­li­na zegt: “We maken ont­wer­pen die de omge­ving mooi, vei­lig en bereik­baar maken, waar­bij we reke­ning hou­den met de gro­te maat­schap­pe­lijk opga­ven”. “Het zijn de brug­gen en wegen die let­ter­lijk een ver­bin­ding maken”, vult Robin aan. Andrea werd heel geluk­kig toen ze een ont­werp mocht maken voor een onder­steu­nings­con­struc­tie om hei­pa­len te kun­nen slaan in de Meer­bur­ger­wa­te­ring: “Die afrit van de snel­weg is nu een beet­je van mij.”

Tech­niek heeft de toekomst

Van de 500.000 men­sen die in de bouw & infra wer­ken in Neder­land, is onge­veer 10% vrouw. Dit per­cen­ta­ge is in de afge­lo­pen jaren aan­zien­lijk gegroeid, niet alleen op de kan­to­ren, maar ook op de bouw­plaats. Toch plei­ten de vrou­wen voor nog meer diver­si­teit op het werk. “Ver­schil­len­de men­sen, ach­ter­gron­den, erva­rin­gen en dis­ci­pli­nes in een team zijn heel waar­de­vol”, zegt Robin. “Je hebt ieder­een nodig, op alle gebie­den en alle niveaus, van com­mu­ni­ca­tie tot heel tech­nisch.” Aud­rey vindt dat vrou­wen zich niet moe­ten laten afschrik­ken door tech­niek en de bouw: ”Tech­ni­sche beroe­pen zijn heel belang­rijk voor de samen­le­ving. Com­mu­ni­ca­tie is essen­ti­eel, omdat je het echt samen in een team doet. En je moet je ver­ant­woor­de­lijk voe­len voor de men­sen die jouw plan­nen uit­voe­ren.”

Ook den­ken de vrou­wen dat het goed is om te laten zien wat er alle­maal moge­lijk is in de bouw, en dat er meer func­ties zijn dan alleen ‘archi­tect’ en ‘bouw­vak­ker’. Wen­dy vindt dat mei­den gewoon eens moe­ten komen kij­ken: “Toen ik de eer­ste keer op de bouw­plaats van de Rijn­land­Rou­te kwam, wist ik niet wat ik zag. Daar wil­de ik wer­ken! Het is een mooi vak, je kunt er heel veel uit­ha­len en rich­ting geven aan wat je zelf wil. En wer­ken met man­nen is ook leuk, ze zijn lek­ker direct.”

Impact met ambitie

Deze vrou­wen zijn niet van plan de bouw­plaats snel te ver­la­ten. Shi­kal is nog bezig met haar oplei­ding en wil veel prak­tijk­er­va­ring opdoen, iets wat ze in haar stu­die een beet­je mist: “Als je bui­ten loopt, dan ont­dek je of de plan­nen rea­lis­tisch zijn. Ik bereid me altijd goed voor, zodat ik dui­de­lijk kan zijn over hoe de ont­wer­pers het bedoeld heb­ben en hoe het er in de prak­tijk uit moet komen te zien.” Robin ziet gro­te toe­komst in duur­zaam­heid en cir­cu­lair bou­wen en Caro­li­na wil zich spe­ci­a­li­se­ren in de inter­ac­tie tus­sen geo­tech­niek en con­struc­ties. Vir­gi­nie reist met haar man, die ook in de bouw zit, en hun kin­de­ren de hele wereld rond, van pro­ject naar pro­ject. “Het bedrijf onder­steunt ons hier­in enorm. Er is nog zoveel te doen.”

Met dank aan:
Ada Brain (VINCI)
Wen­dy Knie­stedt (Croonwolter&dros)
Robin van den Brand (Mobi­lis)
Shi­kal Arif (Comol5)
Vir­gi­nie Mia­lon (VINCI)
Aud­rey Vin­nac (VINCI)
Caro­li­na Lan­tin­ga (Comol5)
Andrea Baak (DIMCO)