Er is een tweede inscriptie COH II CR gevonden op een eikenhouten paal van de Romeinse weg, die langs de ir. G. Tjalmaweg (N206) is aangetroffen bij archeologische opgravingen voor de RijnlandRoute. Was het eerste exemplaar al uniek te noemen, de vondst van een tweede en zelfde – met een slagstempel gemaakte – inscriptie maakt het wel heel bijzonder.
Bouwers Romeinse weg nu zeker
De als eerste gevonden inscriptie was een heel goede en betrouwbare aanwijzing voor wie de bouwers van de Romeinse weg waren. Deze tweede haalt alle twijfels weg! COH II CR staat voor Cohors II Civium Romanorum, het tweede cohort van de Romeinse burgers. Dit was een gespecialiseerde eenheid van het Romeinse leger van 500 man, die als aannemer fungeerde voor het uitvoeren van allerlei bouwwerkzaamheden. René Isarin, archeoloog voor de RijnlandRoute, is zeer enthousiast over de tweede inscriptie: “Eén is soms géén, zeg ik in deze situatie. Met het vinden van deze tweede inscriptie hebben we nu zekerheid wie de Romeinse weg bij Valkenburg op een systematische manier bouwden. Heel waardevol.”
Links, de inscriptie die in april vorig jaar werd aangetroffen. Rechts, de inscriptie die afgelopen week op een Romeinse paal is aangetroffen. Hoewel minder goed bewaard gebleven – na 1895 jaar in de Valkenburgse bodem – is duidelijk dat ook op deze paal “COH II CR” staat.
Archeologisch onderzoek
De provincie Zuid-Holland laat alle (ruim 480) opgegraven palen grondig onderzoeken. De archeologen van ADC Archeoprojecten, BIAX en vele vrijwilligers speuren naar kapsporen, tellen de jaarringen, stellen houtsoort vast, reconstrueren hoe de palen werden vervaardigd en proberen zelfs te achterhalen waar de gebruikte bomen vandaan kwamen. Isarin: “zo weten we dat de bomen gekapt zijn rond 124 AD en dat dit eikenhout uit vermoedelijk dezelfde lading gebruikt is op andere plekken langs de Limes. Dergelijke waarnemingen zijn een aanwijzing dat twee millennia geleden al dergelijke grootschalige infrastructurele projecten werden uitgevoerd en centraal, vanuit Rome, aangestuurd.”
Resultaten onderzoek
Later dit jaar worden de resultaten van het archeologisch onderzoek naar de Romeinse weg en de eveneens aangetroffen nederzetting “Weerdkampen” gepubliceerd. Zodra de inscriptie en andere vondsten geconserveerd zijn, worden ze permanent tentoongesteld in het informatiecentrum RijnlandRoute en in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.
Interessant
Is het bekend hoe oud die boom was, c.q. in welk jaar deze paal gebruikt is?
De honderden opgegraven palen worden, net als de twee palen waarop een inscriptie is aangetroffen, op dit moment door de specialisten onderzocht. Vooralsnog lijkt het erop dat er palen (en takken) zijn gemaakt van bomen jonger dan 50 jaar en dat er palen gemaakt zijn uit bomen die ouder waren dan 150 jaar. De verwachting is dat de paal van de tweede inscriptie van een eik komt die in 124 na Christus is gekapt.