Toelichting werkzaamheden en nieuws: opgraving Schans Lammen

Vandaag vonden twee informatiebijeenkomsten plaats over de werkzaamheden aan de N206 Europaweg en het Lammenschansplein in Leiden. Tijdens deze bijeenkomsten gaven medewerkers van Boskalis een toelichting op de komende werkzaamheden en planning van het project. Daarnaast maakte René Isarin, de archeoloog van de RijnlandRoute, bekend dat vindplaats Schans Lammen wordt opgegraven. In dit bericht lees je meer over de opgraving van Schans Lammen en krijg je een impressie van de andere informatie die tijdens de bijeenkomsten is gedeeld.

Wat is de Schans Lammen?

Schans Lammen is een verdedigingswerk uit de 16e eeuw. In de vroege ochtend van 3 oktober 1574 ontdekten de Leidenaren dat de Spaanse troepen waren vertrokken. Volgens overleveringen werd op die plek een ketel met hutspot gevonden, wat sindsdien het traditionele gerecht is op 3 oktober. Op basis van een historisch bronnenonderzoek is de locatie van Schans Lammen vastgelegd. Boringen en later een diepe proefsleuf maakten het zeer aannemelijk dat Schans Lammen zich daadwerkelijk naast de huidige Lammebrug bevindt.

Waarom wordt Schans Lammen opgegraven?

Volgens de archeologische wetgeving moeten waardevolle vindplaatsen zoveel mogelijk in de bodem behouden blijven. Dit wordt “in situ behoud” genoemd. Als dit niet mogelijk is, bijvoorbeeld door noodzakelijke diepe bodemingrepen voor de aanleg van een bouwwerk (zoals brug), wordt de vindplaats opgegraven (“ex situ behoud”). Bij nadere uitwerking van het bouwontwerp (en de bouwmethode) voor de nieuwe Lammebrug en in afstemming met gemeente Leiden en provincie blijkt dat in situ behoud niet mogelijk is. Daarom is opgraven de beste optie.

Wat wordt verwacht van de opgraving?

In de proefsleuf die in oktober 2020 werd gegraven, is een watergang gevonden. Dankzij vondsten (zoals aardewerk) weten wij dat de onderste vulling van de watergang in de 16e eeuw is ontstaan. Op deze plek lag ooit de boerderij Lammen dus er werd eerst gedacht aan een sloot nabij de boerderij. Maar door de ligging van de watergang en de afmetingen lijkt dit niet logisch. Op basis van alle aanwijzingen tezamen stelden de archeologen dat dit spoor waarschijnlijk een grachtrestant van Schans Lammen is.

Bij de opgraving hopen wij meer te weten te komen over de gracht die om de schans heen lag als verdediging. Wellicht worden er vondsten gedaan zodat wij de gracht nog beter kunnen dateren. De Spanjaarden hebben maar kort gebruik gemaakt van Schans Lammen dus de kans dat wij fysiek bewijs vinden is klein. Maar het zou prachtig zijn als we echt onomstotelijk fysiek bewijs vinden van hun aanwezigheid. Misschien wel de helm van een Spaanse soldaat?

Tegelijk moet worden vermeld dat de kans bestaat dat we wel meer van de grachten gaan vinden, maar verder geen speciale voorwerpen. Archeologisch gezien is dat misschien ook niet eens zo bijzonder. Maar wat cultuurhistorische waarde betreft is dit onderzoek erg interessant, gezien de iconische waarde voor de stad.

Wanneer vindt de opgraving plaats?

Op dit moment werken wij aan het Programma van Eisen dat nodig is om de opgraving te mogen uitvoeren. Hierin wordt vastgelegd welke eisen gemeente Leiden en Provincie Zuid-Holland aan de opgraving stellen. Naar verwachting vindt de opgraving in de 2e helft van dit jaar plaats.

Wat gebeurt er met eventuele vondsten?

Vondsten worden, nadat ze zijn gewassen en beschreven, naar het archeologisch depot van de gemeente Leiden gebracht. Hier worden ze bewaard voor eventueel nader onderzoek of voor het gebruik ervan in tentoonstellingen.

Werkzaamheden Boskalis

Naast de informatie over de archeologie stonden de informatiebijeenkomsten in het teken van de werkzaamheden van Boskalis. Met foto’s kregen alle aanwezigen een beeld van de werkzaamheden tot nu toe en werden de komende werkzaamheden en planning toegelicht.

Planning komende maanden

Weekendafsluiting 16–19 mei

Aanstaand weekend, van vrijdag 16 mei 20.00 uur t/m maandag 19 mei 06.00 uur is de N206 Europaweg tussen de aansluiting met de Hofvlietweg en de Rooseveltstraat afgesloten. Tijdens vinden de volgende werkzaamheden plaats:

• Inhijsen dek tijdelijke fietsbrug over de Trekvliet
• Aanbrengen damwanden Sterrenschanstunnel (fietstunnel nabij de Lammebrug)
• Verwijderen deel betonnen wanden Sterrenschanstunnel
• Aanbrengen voorbelasting (zand) langs de N206 Europaweg

Meer informatie over de weekendafsluiting en de omleidingen tijdens het weekend staat in een eerder nieuwsbericht.

Tijdelijke bruggen

Verder werden de aanpak en werkzaamheden aan de tijdelijke bruggen toegelicht. Op de website staat informatie over de uitvoering van de werkzaamheden voor de tijdelijke Knotterpolderbrug en de tijdelijke bruggen over de Trekvliet. De werkzaamheden voor de tijdelijke Lammebrug worden komende maand ingepland, informatie over de data en bijbehorende afsluitingen van de (vaar)weg volgt later deze maand op de website.

Op de hoogte blijven?

Aannemer Boskalis voert de werkzaamheden aan de Europaweg uit. Boskalis heeft het werk aan de N206 Europaweg grofweg opgedeeld in drie fases, lees meer over deze aanpak op de pagina planning. Op de pagina contact kun je lezen hoe je op de hoogte kunt blijven over de werkzaamheden van Boskalis.