De eik is historisch één van de dominante soorten in het West-Europese bos. De zomereik (Quercus robur) is een boom die heel oud en ruim 30 meter hoog kan worden. De oudste eik wordt geschat op 1500 jaar. Zomereiken groeien op verschillende bodemsoorten; van vochtig tot droog en van voedselarm tot voedselrijk. Daardoor komt de zomereik in bijna heel Nederland voor. De wintereik (Quercus petraea), ook een inheemse eik, is kieskeuriger qua groeiomstandigheden en komt dan ook wat minder voor.
Natuurlijk eiken-beukenbos
De eik wordt binnen het project RijnlandRoute op twee manieren aangeplant; als toekomstig bos en als ‘laanboom’ in een groep of bomenrij. Eiken als onderdeel van nieuw bos worden relatief klein aangeplant, 1,5 tot 2 meter hoog, zodat ze zich optimaal kunnen aanpassen aan de lokale omstandigheden en samen met andere soorten een natuurlijk bos kunnen vormen. Langs de randen zijn diverse struiken aangeplant die de zogenaamde mantel gaan vormen; een natuurlijke bosrand die van hoge waarde is voor onder andere vogels. Langs de A44 / Rijksstraatweg in Wassenaar, net ten zuiden van het nieuwe knooppunt Ommedijk, zijn twee nieuwe bosvakken aangelegd. Dit worden eiken-beukenbosjes. Hier zijn in totaal 790 zomereiken en 450 wintereiken aangeplant. In het midden staat een groep beuken.
Zomer- én wintereik als laanboom
Behalve als bos, zijn er ook zomer- en wintereiken als laanbomen aangeplant. Laanbomen zijn bomen met een duidelijke stam en kroon. Bij de aanplant hebben ze een stamomtrek van 10 tot 14 cm en zijn 3,5 tot 4 meter hoog. Zo zijn langs de Rijksstraatweg 50 wintereiken aangeplant. Op deze locatie is bewust voor de wintereik gekozen, omdat een deel van de bomen dicht op het fietspad staat en wintereiken minder last hebben van de eikenprocessierups. Binnen het knooppunt Ommedijk worden 70 zomereiken aangeplant. Ook aan de andere kant van de RijnlandRoute worden zomereiken geplant; 140 stuks in het Parkbos in de Oostvlietpolder. En de nieuwe bosvakken binnen recreatiegebied Vlietland bestaan voor een aanzienlijk deel uit zomereiken.
Bijzondere eiken
De zomer- en wintereik komen van nature voor in Nederland en zijn daarom in grote aantallen onderdeel van de bomencompensatie. Op een paar plekken worden andere eiken geplant. Zoals langs de Plesmanlaan; hier komt een mix van laanbomen, waaronder een aantal moeraseiken (Quercus palustris), deels als vervanging van zieke essen. Door een gevarieerde mix aan te planten zijn bomen minder gevoelig voor ziekten. In de lus van de aansluiting Leiden-West tussen de Plesmanlaan, de A44 en de oprit richting Amsterdam zijn 35 bijzondere zomereiken aangeplant; Quercus robur ‘Fastigiata’. Door de typische zuilvorm vormen de bomen een opvallend blok, dat de entree van het Bio Science Park markeert.
