Normaal valt de gewone vlier, Sambucus nigra, nauwelijks op. Maar zodra in juni de bloeiperiode aanbreekt, zie je ineens overal de witte bloemschermen verschijnen. Dichtbij zie je een actief insectenleven. De bessen van de vlier zijn in september of oktober rijp en worden graag door vogels gegeten die zo de plant helpen zich te verspreiden. Deze inheemse struik is een must-have voor ecologische aanplant en niet veeleisend en daarmee een voordehand liggende soort voor de nieuwe aanplant langs de RijnlandRoute.

Witte bloemen, zwarte bessen

Langs alle delen van de RijnlandRoute is de vlier aangeplant; langs de A44 zo’n 900 stuks. Langs de A4 in de noordoosthoek van Vlietland 175 stuks. En langs de Rijksstraatweg in Wassenaar 200 stuks van de trosvlier, te herkennen aan de trosvormige bloemen en rode bessen. Vooral op voedselrijkere bodems tref je de gewone vlier aan. Het is een tot 6 meter hoge struik of kleine boom. Tijdens de bloei heeft de struik grote, vlakke, roomwitte bloemen. Daarna komen de vruchten. De trossen met bessen hangen door hun gewicht naar beneden. Deze zijn eerst rood en kleuren later bijna zwart. Daar verwijst het woord ‘nigra’ naar.

Flierefluiter

In de winter kun je de vlier herkennen aan de ruwe, grillige schors van de takken met opvallende pukkels. Dit zijn kurkachtige openingen waardoor lucht de plant in- en uitgaat. Het binnenste van de takken is zacht en laat zich er gemakkelijk uitdrukken. De Engelsen noemen de vlier daarom ook de ‘pipe-tree’. Van een vliertak kun je gemakkelijk een fluitje maken. Denk aan de ‘flierefluiter’. De oude Grieken kenden al vlierefluitjes, sambuca’s genoemd. Waarschijnlijk stamt daar de naam ‘Sambucus’ vanaf. Vroeger ontbrak de vlier op geen enkel boerenerf. Volgens het oude bijgeloof biedt de struik bescherming tegen onweer, ziekten en zelfs tegen kwade geesten en heksen.

Zomercocktail

Zowel de bloemen als de bessen zijn eetbaar. De vruchten zijn in september en oktober rijp, ze worden vooral gebruikt voor jam. Onrijpe bessen zijn giftig, maar rijp zijn ze erg gezond, vol vitamine A, B, C en Kalium. De bloesem kun je bakken in beslag, of er thee of sekt van maken, maar het bekendste is de siroop. Vlierbloesemsiroop is in Oostenrijk en Tirol al heel lang populair, maar inmiddels ook in Nederland aangekomen. En niet moeilijk zelf te maken. Dus met de volgende bloesemperiode; pluk die prachtige bloemen en met wat suiker en citroen maak je je eigen vlierbloesemsiroop.

Een poster met alle tekeningen kun je hier downloaden.