De pro­vin­cie Zuid-Hol­land heeft er best wat voor over om de omge­ving van de nieu­we Rijn­land­Rou­te zoveel moge­lijk intact te laten. Zo wordt de A4 langs de Meer­bur­ger Wate­ring ‘gewoon’ een stuk­je opge­scho­ven. Daar­mee wordt de molen ‘Zel­den van Pas­se’ gespaard. Dat heet: land­schap­pe­lij­ke inpas­sing. Land­schaps­ar­chi­tect Sjou­kje van Hee­sch geeft nog meer voor­beel­den en legt uit waar­om de pro­vin­cie dit belang­rijk vindt.

Het land­schap van de Rijn­land­Rou­te kent veel bij­zon­de­re gebie­den. Denk aan de open pol­ders en het wei­de­vo­gel­ge­bied, maar ook aan de eeu­wen­ou­de patro­nen van veen­wa­te­rin­gen en molens. Dat laat­ste wordt zelfs gezien als cul­tuur­his­to­risch kroon­ju­weel, weet Sjoukje.

“De pro­vin­cie Zuid-Hol­land wil graag reke­ning hou­den met dit kwets­ba­re land­schap. Het is mooi en bij­zon­der, en de moei­te waard om zoveel moge­lijk te behou­den. Daar­om wordt de Rijn­land­Rou­te, waar nodig en waar moge­lijk, in het land­schap inge­past. Dat wil zeg­gen dat je zo min moge­lijk van de weg merkt. Op die manier hou­den we ook met­een reke­ning met de omwo­nen­den.”

Kun je voor­beel­den geven van hoe de Rijn­land­Rou­te in het land­schap wordt ingepast?

“Neem de tun­nel en de aan­slui­ten­de ver­diep­te lig­ging van de nieu­we N434 tus­sen de A44 en de A4. Eerst was het plan om de weg op deze plek twee meter ver­diept aan te leg­gen. Aan weers­zij­den zou­den dan aar­de wal­len komen, die twee meter boven het maai­veld zou­den uit­ste­ken. Maar dan ben je de open pol­der met het mooie uit­zicht voor de bewo­ners kwijt. Daar­om is voor de tun­nel en de die­pe­re lig­ging geko­zen. Ook wil­den we dat de Veen­wa­te­ring en het zicht tus­sen de molens bewaard zou­den blij­ven. Daar­voor is het nodig om een aqua­duct te bou­wen en daar de weg onder­door aan te leg­gen, op zeven meter diep­te. Het is veel extra werk, maar de moei­te waard. Een ander voor­beeld zie je bij de A44 bij Was­se­naar. De weg ligt daar op een strand­wal, die door de land­goe­de­ren­zo­ne van Was­se­naar loopt. De groe­ne hagen die je daar in de bestaan­de situ­a­tie al ziet, zet­ten we door op de mid­den­berm en aan de zij­kan­ten van de ver­bre­de A44. Langs de wijk Ste­vens­hof staan veel hoge geluids­scher­men. Die wor­den aan het zicht ont­trok­ken, door­dat we dit deel van de Rijn­land­Rou­te groen inpak­ken met vier meter hoge hagen.”

En hoe zit het nou met de molen ‘Zel­den van Passe’?

“Bij het eer­ste ont­werp zou deze molen mid­den­in de lus van een afrit van de nieu­we weg komen te lig­gen. Dat ver­dien­de niet echt de schoon­heids­prijs. We heb­ben toen geke­ken naar ande­re oplos­sin­gen, zoals het ver­plaat­sen van de molen. De Rijks­dienst voor Cul­tu­reel Erf­goed was daar geen voor­stan­der van omdat het geen recht doet aan de his­to­rie van de molen. Boven­dien zou dat gevol­gen heb­ben voor de func­tie van de ‘Zel­den van Pas­se’: het oppom­pen van pol­der­wa­ter tot het niveau van de Meer­bur­ger Wate­ring. Uit­ein­de­lijk bleek het opschui­ven van de A4 de gemak­ke­lijk­ste en goed­koop­ste manier om de molen op zijn bestaan­de plek te red­den. Dus dat is het gewor­den.”

Wat vind jij ervan dat de pro­vin­cie dit doet?

“Het is nooit echt leuk voor bewo­ners als er dicht­bij hun woon­om­ge­ving een nieu­we snel­weg komt. Maar het is nodig om de regio bereik­baar te hou­den. Als je dan tege­lij­ker­tijd echt moei­te doet om reke­ning te hou­den met het land­schap en de omwo­nen­den, ben je denk ik goed bezig. Ik heb in ieder geval het gevoel dat we echt ons best doen. Er komt iets nieuws, maar er blijft ook veel behou­den.”

Hoe gaan al die land­schap­pe­lij­ke inpas­sin­gen er straks alle­maal pre­cies uitzien?

“Dat is moei­lijk om in woor­den uit te leg­gen. Daar­om heb­ben we er mooie visu­a­li­sa­ties van laten maken. Ieder­een kan die bekij­ken via de pagi­na flo­ra.”

Wat is jouw eigen verwachting?

“De Rijn­land­Rou­te vormt een inge­wik­kel­de ope­ra­tie, die bestaat uit ver­schil­len­de deel­pro­jec­ten. Maar ik hoop en ver­wacht dat het als geheel een logisch onder­deel wordt van de omge­ving, dat zich mooi voegt in het land­schap. Het zou fijn zijn als de omwo­nen­den en gebrui­kers van de weg straks zeg­gen: hij ligt er goed in.”

Kijk hier­on­der naar het deel van de Rijn­land­Rou­te bij Omroep West waar­in Sjou­kje over haar werk vertelt.