Voor de aan­leg van de Rijn­land­Rou­te moe­ten veel kabels en lei­din­gen ver­legd wor­den. Dat is een enor­me klus: het gaat om onge­veer 1.000 stuks, die bij elkaar tien­tal­len kilo­me­ters lang zijn. Daar valt heel wat over te ver­tel­len. In een serie ver­ha­len komen diver­se betrok­ken par­tij­en aan het woord. Pro­ject­lei­der Ritesh Mohan en assis­tent-pro­ject­lei­der Ani­ta Nol­ten, bei­den werk­zaam bij de pro­vin­cie Zuid-Hol­land/Rijn­land­Rou­te, ver­rich­ten de aftrap.

Over­al in Neder­land lig­gen kabels en lei­din­gen onder de grond. Onder stra­ten en wegen, maar ook door wei­lan­den en water heen. Denk aan tele­foon- en inter­net­ka­bels, elek­tra en gas- en water­lei­din­gen en rio­len, in aller­lei soor­ten en maten. Voor een mega­pro­ject zoals de Rijn­land­Rou­te lig­gen ze soms in de weg. De kabels en lei­din­gen mogen immers niet bescha­digd raken door de werk­zaam­he­den. Boven­dien zijn ze het eigen­dom van ande­re par­tij­en, zoals KPN, Lian­der, Dunea en Gas­unie. Deze net­be­heer­ders moe­ten er in de toe­komst ook nog bij kunnen.

Er moe­ten dus zo’n 1.000 kabels en lei­din­gen ver­legd wor­den. Hoe doe je dat?

Ani­ta: “Het begint met een lan­ge en gron­di­ge voor­be­rei­ding. Daar zijn we al in 2014 mee gestart. Inge­ni­eurs­bu­reau Sweco bracht in kaart wat er aan kabels en lei­din­gen onder de grond lag in het gebied waar de Rijn­land­Rou­te moest komen. Dat ble­ken er heel wat te zijn.”

Ritesh: “Geluk­kig wor­den kabels en lei­din­gen in Neder­land goed bij­ge­hou­den, bij het Kadas­ter. Toen we wis­ten waar alles lag, heb­ben we dat op het ont­werp van de Rijn­land­Rou­te gelegd. Dan zie je wat de raak­vlak­ken en de knel­pun­ten zijn. Wel­ke kabels en lei­din­gen kun­nen blij­ven lig­gen, wel­ke niet?”

Als je weet wat de knel­pun­ten zijn, hoe los je die dan op?

Ritesh: “Of je past de rou­te van de nieu­we weg aan, of je ver­legt de kabels en lei­din­gen. De kos­ten zijn daar­bij belang­rijk. Bij­voor­beeld: het aan­pas­sen van de rou­te op een bepaal­de plek kost 150.000 euro, en het ver­leg­gen 600.000 euro. Dan is de kans groot dat je voor dat eer­ste kiest.”

Ani­ta: “Maar er spe­len ook ande­re zaken mee. Zoals het maat­schap­pe­lijk belang, de ouder­dom van de lei­din­gen en de leve­rings­plicht die de net­be­heer­der heeft. Daar­om zijn we al in een vroeg sta­di­um in over­leg gegaan met de net­be­heer­ders. Zo kom je samen tot de bes­te oplos­sin­gen. Die leg­gen we dan vast in een over­een­komst.”

Wat staat er in die over­een­komst met de netbeheerders?

Ani­ta: “Het is een glo­baal ver­leg­gings­plan. Daar­in staat wat wan­neer ver­legd moet wor­den, en wat onge­veer de kos­ten zijn. For­meel is het geen opdracht van de pro­vin­cie aan de net­be­heer­ders, maar een ver­zoek.”

Ritesh: “Die over­een­komst vormt ook de basis voor de nadeel­com­pen­sa­tie­re­ge­ling. De net­be­heer­ders kun­nen in veel geval­len een finan­ci­ë­le ver­goe­ding ont­van­gen voor de kos­ten die zij maken voor het ver­leg­gen. Op basis van de over­een­komst moni­to­ren wij tij­dens de werk­zaam­he­den of alles gaat zoals is afge­spro­ken. We geven hier belas­ting­geld aan uit. Het is belang­rijk dat het goed besteed wordt.”

Dus de net­be­heer­ders zor­gen zelf voor het ver­leg­gen van hun kabels en leidingen?

Ani­ta: “Inder­daad. Dat is ook logisch, want het is hun eigen­dom. Boven­dien wer­ken zij met vas­te aan­ne­mers. Die zijn gecer­ti­fi­ceerd om dit spe­ci­a­lis­ti­sche werk te doen.”

Hoe wordt het werk uitgevoerd?

Ritesh: “Er zijn twee sma­ken. Ten eer­ste het tra­di­ti­o­ne­le graaf­werk, waar­bij de straat wordt open­ge­bro­ken. Ten twee­de heb je de zoge­he­ten sleu­f­lo­ze tech­nie­ken. Voor­beel­den daar­van zijn gestuur­de boring, waar­mee je in een boog onder de weg door boort, of per­sing. Daar­bij pers je een buis van de ene naar de ande­re kant. En in wei­lan­den kun je gebruik maken van U-vor­mi­ge zin­kers, waar je kabels en lei­din­gen door­heen laat lopen. Bij de Rijn­land­Rou­te wor­den al deze metho­des inge­zet. Dat maakt het voor mij als expert enorm leuk en boei­end.”

Wor­den er over­al op de Rijn­land­Rou­te kabels en lei­din­gen verlegd?

Ani­ta: “Ja, in alle drie de deel­pro­jec­ten. Dus bij de Tjal­ma­weg en ook bij de Euro­pa­weg. En zelfs bij de A4/​A44 en de Cor­bu­lo­tun­nel. Je zou den­ken: in die pol­der waar de tun­nel ligt kun je gewoon aan het werk. Maar mooi dat daar een hoofd­trans­port­lei­ding van de Gas­unie ver­legd moest wor­den.”

Hoe voor­kom je over­last voor omwo­nen­den, bedrij­ven en weggebruikers?

Ritesh: “Bij dit soort pro­jec­ten kun je over­last nooit tot nul redu­ce­ren. Maar je kunt het wel beper­ken. Wij stu­ren er bij de net­be­heer­ders op aan dat ze werk­zaam­he­den zoveel moge­lijk tege­lijk en geza­men­lijk uit­voe­ren. Dan voor­kom je dat er 10 graaf­ma­chi­nes tege­lijk een straat inrij­den, of dat een straat meer­de­re keren open moet.”

Ani­ta: “Daar­naast doen we veel aan infor­ma­tie en com­mu­ni­ca­tie, via bij­voor­beeld bewo­ners­brie­ven en bij­een­kom­sten. We leg­gen uit waar­om het nodig is en pro­be­ren begrip te kwe­ken. We luis­te­ren ook naar bewo­ners. Bij­voor­beeld bij de Europaweg/​Lammenschansplein. Daar heb­ben we tij­dens boor­werk­zaam­he­den een brug over een sloot geplaatst. Zo kon­den omwo­nen­den tij­de­lijk mak­ke­lij­ker gebruik­ma­ken van de par­keer­plaats van het zwem­bad.”

Er zijn inmid­dels al veel kabels en lei­din­gen ver­legd loopt het goed?

Ritesh: “Eigen­lijk wel. Maar af en toe is er een kink in de kabel. Bij­voor­beeld als er een aan­vul­len­de eis van­uit een gemeen­te komt, zoals bij de N434. Daar waren we al aan het ver­leg­gen, maar toen werd beslo­ten dat er een fiets­tun­nel inge­past moest wor­den. Dan moet je opnieuw begin­nen. Ver­der is er het gege­ven van de sei­zoens­in­vloe­den. Als het koud is, kun je de gas­lei­ding niet afslui­ten voor werk­zaam­he­den. En in de zomer het water niet. En tij­dens gro­te eve­ne­men­ten wil je tele­co­maan­slui­tin­gen in stand hou­den, want dan wil ieder­een bij­voor­beeld naar het EK Voet­bal of de Olym­pi­sche Spe­len kijken.”

Ani­ta: “Kin­ken in de kabel van­gen we samen met de net­be­heer­ders goed op. Met elkaar en met Sweco vor­men we een goed team, vol erva­ren men­sen. We zijn goed op elkaar inge­speeld, over­leg­gen vaak. Met zijn allen heb­ben we de wil om een mooi pro­ject neer te zet­ten, waar­mee we uit­ein­de­lijk de bereik­baar­heid van een groot gebied ver­be­te­ren.”

Wat vin­den jul­lie het leuk­ste aan het verleggingsproject?

Ritesh: “Het is lek­ker com­plex alle­maal. Over de ver­leg­gin­gen bij de N434 en de Tjal­ma­weg kan ik een heel boek schrij­ven. Maar over de Euro­pa­weg wel drie boe­ken! Dat is een krap gebied, met veel bebou­wing, veel werk aan de weg en een spa­ghet­ti aan kabels en lei­din­gen. Heer­lijk om daar in te dui­ken en mee te wer­ken aan de bes­te oplos­sin­gen.”

Ani­ta: “Voor het ver­leg­gen van kabels en lei­din­gen ben je vaak jaren lang voor­be­rei­din­gen aan het tref­fen. Dan is het mooi om uit­ein­de­lijk in zo’n oran­je jas bui­ten bij de werk­zaam­he­den te gaan kij­ken. Wat we jaren gele­den op papier bedacht heb­ben, blijkt dan in de wer­ke­lijk­heid te klop­pen. Ik vind dat gewoon een feest­je.”

Een kijk­je ach­ter de schermen

In afle­ve­ring 7 van de Rijn­land­Rou­te op Omroep West nemen we een kijk­je bij onder­grond­se borin­gen voor het ver­leg­gen van kabels en lei­din­gen bij de Euro­pa­weg in Lei­den. Bekijk het frag­ment hier­on­der. Wil je de vol­le­di­ge afle­ve­ring zien? Kijk dan op de pagi­na Omroep West.