De dwars­ver­bin­din­gen tus­sen de twee tun­nel­bui­zen van de Cor­bu­lo­tun­nel wor­den uit­ge­gra­ven door de grond eerst te bevrie­zen. Deze tech­niek voor­komt dat grond­wa­ter de tun­nel instroomt. Hoofd­uit­voer­der en ‘moei­lij­ke grond spe­ci­a­list’ Bou­chaib Elom­ri ziet erop toe dat dit tech­ni­sche hoog­stand­je goed verloopt.

Neder­land is het 25e land waar Bou­chaib werk­zaam is. Hij heeft tun­nels gegra­ven over de hele wereld, van Con­go en Indo­ne­sië tot in Chi­li en Hon­ga­rije. Maar zijn klus bij de Rijn­land­Rou­te vindt hij wel heel bij­zon­der. “Ik werk hier aan de rea­li­sa­tie van de dwars­ver­bin­din­gen tus­sen de twee tun­nel­bui­zen, die door mid­del van de vries­tech­niek wor­den gebouwd. Het is echt gewel­dig. Dit maakt het moge­lijk om onder de bebouw­de kom dwars­ver­bin­din­gen te gra­ven zon­der dat de grond ver­zakt of dat er grond­wa­ter de tun­nel instroomt. Toen we na twee maan­den bevrie­zing het eer­ste beton weg­hak­ten, bleek de grond zo hard als steen te zijn. Hele­maal goed, dus. We kun­nen het vei­lig uit­gra­ven en voor­zien van spuit­be­ton, water­dich­te folie en sta­len wape­ning. Uit­ein­de­lijk stor­ten we in elke dwars­ver­bin­ding beton voor de wan­den en de vloer. Daar­na kun­nen we de vries­in­stal­la­ties uit­zet­ten.

De acht dwars­ver­bin­din­gen vor­men straks de vlucht­rou­tes van de Cor­bu­lo­tun­nel. Als er in de ene tun­nel­buis een inci­dent plaats­vindt, kun­nen men­sen zich­zelf in vei­lig­heid bren­gen door via een dwars­ver­bin­ding naar de ande­re buis te lopen.

Lan­ge dagen

Het werk aan de dwars­ver­bin­din­gen gaat dag en nacht door, met vier ploe­gen van elk 12 tun­nel­wer­kers. Zij wer­ken steeds acht dagen en heb­ben daar­na zes dagen vrij. Bou­chaib draait zelf lan­ge dagen, soms zelfs van 5 uur ’s och­tends tot 7 uur ’s avonds. “Ik ben deels bene­den, op onge­veer 30 meter diep­te, bij het werk in de tun­nel. Maar ik ben ook boven in de bouw­keet, voor admi­ni­stra­tief werk en voor ver­ga­de­rin­gen met de opdracht­ge­ver en onder­aan­ne­mers.

Bou­chaib is zelf in dienst bij 1 van de vier moe­der­be­drij­ven van Comol5, Vin­ci. Dit Fran­se bouw­be­drijf behoort tot de gro­te­re spe­lers in de wereld en telt maar liefst 150.000 werk­ne­mers. Onder al deze collega’s is er naast Bou­chaib slechts één ande­re ‘moei­lij­ke grond spe­ci­a­list’. “Dat is momen­teel de gro­te uit­da­ging in de wereld van de tun­nel­bou­wers. Er zijn te wei­nig men­sen met de juis­te vaar­dig­he­den. Daar­om ziet het er niet naar uit dat ik vol­gend jaar met pen­si­oen kan, ook al word ik 65. Het bedrijf wil mij dan nog inscha­ke­len bij de aan­leg van het nieu­we hoge­snel­heids­tra­ject Lyon-Turijn. Daar wor­den meer­de­re tun­nels gebouwd, waar­on­der de Mont d’Ambin Base. Dat wordt met 57,5 kilo­me­ter de lang­ste spoor­tun­nel ter wereld. Mijn pro­bleem is dat ik mijn werk te leuk vind. Ik kan geen ‘nee’ zeg­gen.

Voet­spo­ren

Dat Bou­chaib lan­ger door zal wer­ken dan hij eigen­lijk van plan was, heeft zo zijn voor­de­len. Zijn zoon Sofi­a­ne is inmid­dels ook tun­nel­wer­ker en werkt momen­teel samen met zijn vader in de Cor­bu­lo­tun­nel. “Ik leer hem nu alle kneep­jes van het vak. Hope­lijk kan ik hem mee­ne­men naar het pro­ject Lyon-Turijn. Als we daar ook nog samen­wer­ken en zijn leer­pro­ces vol­tooi­en, kan Sofi­a­ne daar­na in mijn voet­spo­ren tre­den.

Sofi­a­ne en Bou­chaib wonen van­we­ge hun werk voor de Rijn­land­Rou­te tij­de­lijk in Neder­land. De zoon in Lei­den, de vader in Sche­ve­nin­gen. Bou­chaib is er behoor­lijk enthou­si­ast over. “Ik vind dit een heel pret­tig land. En de Neder­lan­ders zijn zo aar­dig! Als ik bui­ten op straat loop, zeg­gen men­sen mij gedag. Dat heb ik in Frank­rijk nog nooit mee­ge­maakt. Het eni­ge min­punt­je is het Hol­land­se weer. Als dat beter wordt, koop ik hier een huis en ga ik in Neder­land van mijn pen­si­oen genie­ten. Als mijn werk­ge­ver mij ten­min­ste ooit laat gaan!”